هیسترکتومی یک نوع جراحی برای برداشتن رحم است که در مواردی مانند سرطان رحم، فیبروم‌های بزرگ، خونریزی غیرطبیعی و آندومتریوز شدید انجام می‌شود. این جراحی می‌تواند به‌صورت کامل (برداشتن رحم و دهانه رحم) یا جزئی (برداشتن فقط رحم) باشد. روش‌های انجام آن شامل جراحی شکمی، واژینال یا لاپاراسکوپی است. پس از هیسترکتومی، فرد دیگر قادر به بارداری نخواهد بود و دچار تغییرات هورمونی و یائسگی زودرس هم می‌شود.
دلایل انجام هیسترکتومی
هیسترکتومی یک جراحی است که در آن رحم به طور کامل یا جزئی برداشته می‌شود. این عمل زمانی انجام می‌شود که درمان های دیگر موثر نباشند یا خطرات جدی برای سلامت فرد وجود داشته باشد. از مهم‌ترین دلایل انجام این عمل عبارتند از:
- فیبروم‌ها توده‌های غیرسرطانی در دیواره رحم هستند که باعث درد شدید، خونریزی غیرطبیعی و مشکلات باروری می‌شوند. از همین رو انجام جراحی لازم است.
- برخی از خانمها که دچار خونریزی‌های شدید و نامنظم قاعدگی می‌شوند بدن آن‌ها به درمان های دارویی یا سایر روش های کمتر تهاجمی پاسخ نمی‌دهد حتی در موارد شدید برداشتن رحم یک روش موثر است.
- افتادگی رحم زمانی رخ می‌دهد که رحم به دلیل ضعف عضلات کف لگن، به داخل واژن افتادگی پیدا می‌کند. این وضعیت باعث درد، بی‌اختیاری ادرار و ناراحتی می‌شود. در موارد شدید، هیسترکتومی برای رفع مشکل انجام می‌شود.
- یکی از شایع ترین دلایل هیسترکتومی، سرطان های زنان است. اگر فرد به سرطان رحم، دهانه رحم، تخمدان یا لایه داخلی رحم مبتلا باشد، پزشک هیسترکتومی را برای جلوگیری از گسترش بیماری توصیه می‌کند.
- آندومتریوز زمانی رخ می‌دهد که بافت داخلی رحم در خارج از رحم رشد کند و باعث درد شدید، ناباروری و مشکلات دیگر شود. اگر این بیماری شدید باشد و به درمان های دارویی پاسخ ندهد برداشتن رحم توصیه می‌شود.
- برخی از خانمها دچار درد مداوم لگنی هستند که به دلایل مختلفی از جمله بیماری های رحمی ایجاد می‌شود. اگر منبع درد رحم باشد و سایر درمان ها مؤثر نباشند، پزشک هیسترکتومی را پیشنهاد می‌کند.
انواع هیسترکتومی
هیسترکتومی (برداشتن رحم) انواع مختلفی دارد که بسته به میزان بافت برداشته‌شده و دلیل جراحی متفاوت است مهم ترین آن‌ها عبارتند از:
✳️ هیسترکتومی شکمی
نوعی جراحی است که در آن رحم از طریق یک برش بزرگ در ناحیه شکم برداشته می‌شود. این روش زمانی استفاده می‌شود که رحم بزرگ باشد، بیماری های پیچیده مانند سرطان وجود داشته باشد یا دسترسی به رحم از طریق واژن یا لاپاراسکوپی دشوار باشد.
در هیسترکتومی شکمی، پزشک به طور کامل رحم را برمی‌دارد و در برخی موارد تخمدان ها و لوله های فالوپ نیز برداشته می‌شوند. این جراحی به دلیل برش بزرگ تر، دوره نقاهت طولانی تری نسبت به سایر انواع هیسترکتومی دارد، اما در موارد پیچیده همچنان یک روش موثر و ایمن است.
✳️ هیسترکتومی ساب توتال
نوعی جراحی است که در آن رحم برداشته می‌شود، اما دهانه رحم حفظ می‌شود این روش را زمانی که نیازی به برداشتن دهانه رحم نیست یا پزشک می‌خواهد عملکرد طبیعی کف لگن حفظ شود استفاده می‌کند. هیسترکتومی ساب توتال گزینه ای مناسب برای بیمارانی است که از مشکلات رحمی مانند فیبروم ها رنج می‌برند و سایر روش های درمانی برای آن ها مناسب نیست.
✳️ هیسترکتومی رادیکال
هیسترکتومی رادیکال یک روش پیچیده و تهاجمی تر است که علاوه بر رحم و دهانه رحم، قسمت‌های اطراف رحم مانند بافت های نرم، غدد لنفاوی و بخشی از واژن نیز برداشته می‌شود. این جراحی برای درمان سرطان های پیشرفته رحم یا دهانه رحم انجام می‌شود. هدف این عمل، برداشتن تمام بافت های سرطانی و جلوگیری از گسترش بیماری است. چون در این جراحی بخش های وسیع تری از بافت برداشته می‌شود، دوره نقاهت طولانی تر و نیاز به مراقبت های ویژه تری دارد.
✳️ هیسترکتومی لاپاراسکوپیک
در هیسترکتومی لاپاراسکوپیک، جراحی از طریق برش های کوچک در شکم و با استفاده از دوربین و ابزارهای مخصوص لاپاراسکوپی انجام می‌شود. این روش نسبت به هیسترکتومی شکمی کم تهاجمی است و دوره نقاهت کوتاه‌تری را هم به همراه دارد. در این روش، به جای باز کردن شکم به طور کامل از طریق ابزار های دیگر رحم از بدن جدا می شود.
✳️ هیسترکتومی واژینال
در هیسترکتومی واژینال، رحم از طریق واژن برداشته می‌شود و نیازی به ایجاد برش در شکم نیست. این روش بیشتر برای بیمارانی مناسب است که از افتادگی رحم یا مشکلات مشابه رنج می‌برند. هیسترکتومی واژینال یکی از روش های کم تهاجمی است که درد و خونریزی کمتری به همراه دارد و زمان بهبودی پس از عمل نیز کوتاه تر است. این نوع جراحی برای بیمارانی که مشکلات رحمی دارند و به دنبال راهی سریع تر برای بهبود هستند بسیار مناسب است.
آمادگی های لازم قبل از هیسترکتومی
قبل از انجام هیسترکتومی، پزشک دستورالعمل هایی به شما می‌دهد تا برای جراحی آماده شوید. رعایت این نکات مهم روند جراحی را تسهیل کرده و احتمال بروز مشکلات پس از عمل را کاهش می‌دهد. از جمله اقدامات قبل از عمل که باید رعایت شود عبارتند از:
- قبل از عمل، باید با پزشک خود در مورد تاریخچه پزشکی، داروها، آلرژی‌ها، مشکلات قبلی پزشکی و هرگونه جراحی قبلی صحبت کنید. این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند تا برنامه جراحی مناسب برای شما را طراحی کند و از هرگونه عوارض پیشگیری نماید.
- بسته به وضعیت سلامت شما، پزشک دستور انجام آزمایش خون، آزمایش ادرار، آزمایشات قلبی، آزمایشات انعقاد خون یا تصویربرداری مانند سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن را می‌دهد. این آزمایشات به پزشک کمک می‌کنند تا وضعیت کلی سلامت شما را بررسی کرده و اطمینان حاصل کند که شما برای عمل آماده‌اید.
- برخی از داروها مانند داروهای رقیق کننده خون، داروهای ضدالتهاب، مکمل ها یا ویتامین ها را قبل از عمل متوقف کنید. این داروها در روند جراحی و التیام بعد از آن تأثیر منفی می‌گذارند. بنابراین، با پزشک خود در مورد داروهایی که باید قطع کنید، مشورت کنید.
- پزشک از شما می‌خواهد که حداقل ۸ ساعت قبل از عمل هیچ گونه غذا یا نوشیدنی مصرف نکنید. این کار به دلیل جلوگیری از استفراغ یا خطرات احتمالی ناشی از بیهوشی است.
- قبل از عمل، پزشک از شما می‌خواهد که ناحیه تناسلی خود را تمیز کنید تا خطر عفونت کاهش یابد. همچنین از شما خواسته می‌شود که موهای ناحیه تناسلی خود را اصلاح کنید.
نحوه انجام هیسترکتومی
در ابتدا، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد. سپس، بسته به نوع جراحی برشی را در محل جراحی در هیسترکتومی شکمی، یک برش بزرگ در ناحیه شکم ایجاد می‌شود، در حالی که در هیسترکتومی واژینال، رحم از طریق واژن برداشته می‌شود و در هیسترکتومی لاپاراسکوپیک، با ایجاد برش های کوچک و استفاده از ابزارهای لاپاراسکوپی رحم برداشته می‌شود.
پس از برداشتن رحم در صورتی که نیاز باشد تخمدان‌ها یا لوله‌های فالوپ نیز برداشته می‌شوند در نهایت، پزشک برش ها را بخیه زده و جراحی به پایان می‌رسد. بعد از عمل، بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود تا تحت مراقبت های پزشکی قرار گیرد و روند بهبودی آغاز شود.
بهترین دکتر هیسترکتومی (برداشتن رحم) در تبریز
دکتر اشرف فولادی یکی از بهترین پزشکان متخصص زنان در تبریز است که در زمینه های مختلف جراحی زنان، از جمله هیسترکتومی، سابقه و تجربه زیادی دارند. ایشان با استفاده از روش های نوین و تکنیک های جراحی پیشرفته، درمان های موثر و کم خطر را برای بیماران خود ارائه می‌دهند. اگر به دنبال یک متخصص ماهر در این زمینه هستید، دکتر فولادی انتخاب بسیار مناسبی خواهد بود. برای دریافت نوبت مشاوره از ایشان با شماره ۰۹۱۴۶۶۱۶۵۵۰ تماس حاصل نمایید.
دوره ریکاوری بعد از هیسترکتومی چقدر است؟
دوره ریکاوری بعد از هیسترکتومی بستگی به نوع جراحی و وضعیت عمومی بیمار دارد، اما به‌طور کلی، دوره نقاهت بین ۴ تا ۸ هفته طول می‌کشد. در روش های کم‌تهاجمی مانند هیسترکتومی به روش لاپاراسکوپی، بیمار پس از ۲ تا ۳ هفته قادر به بازگشت به فعالیت های سبک خواهد بود. اما در روش های تهاجمی تر مانند هیسترکتومی شکمی، بیمار نیاز به دوره نقاهت طولانی تری دارد و ۶ تا ۸ هفته باید از فعالیت های سنگین خودداری کند.
سوالات متداول جراحی هیسترکتومی
هیسترکتومی هم در برخی موارد عوارضی نظیر عفونت، خونریزی، مشکلات مربوط به بیهوشی یا آسیب به سایر ارگان ها دارد همچنین تغییرات هورمونی هم بعد از جراحی رخ می‌دهد.
اگر تخمدان‌ها همزمان با رحم برداشته شوند فرد به یائسگی زودرس دچار می‌شود. در این صورت، هورمون درمانی تجویز می‌شود.
به طور کلی هیسترکتومی نباید تاثیری منفی بر روابط جنسی داشته باشد حتی خانم ها بعد زا عمل راحتی بیشتری را هم تجربه می‌کنند حتی در برخی موارد تغییرات هورمونی یا مشکلات روانی و عاطفی را هم رخ می‌دهد.
در نهایت…
هیسترکتومی یک جراحی حساس و مهم است که برای درمان مشکلات مختلف رحمی مانند فیبروم ها، سرطان یا خونریزی‌های غیرطبیعی انجام می‌شود. انتخاب روش مناسب برای انجام این جراحی بستگی به وضعیت فرد، علت عمل و نظر پزشک متخصص دارد. دقت داشته باشید که پس از جراحی، رعایت مراقبت های پس از عمل و پیگیری های لازم برای بهبودی سریع و کاهش عوارض اهمیت زیادی دارد.